Διευκρινίσεις για την παράταση αναστολής λειτουργίας και το προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας
Παρατίθενται οι βασικότερες διευκρινίσεις επί των θεμάτων παράτασης αναστολής λειτουργίας και προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας για τις 3 κατηγορίες επιχειρήσεων / εργοδοτών:
- Επιχειρήσεις που συνεχίζουν την παράταση αναστολής συμβάσεων εργασίας με εντολή δημόσιας αρχής και το μήνα Μάιο
- Επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις κατόπιν άρσης της αναστολής συμβάσεων εργασίας με εντολή δημόσιας αρχής
- Πληττόμενες επιχειρήσεις που έχουν θέσει μέρος ή σύνολο των εργαζομένων τους σε αναστολή συμβάσεων εργασίας
Θέμα 1ο : Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας
1. Επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις κατόπιν άρσης της αναστολής συμβάσεων εργασίας με εντολή δημόσιας αρχής και πληττόμενες επιχειρήσεις
Οι επιχειρήσεις / εργοδότες που ανήκουν στις εν γένει πληττόμενες επιχειρήσεις συμπεριλαμβανομένων και αυτών που επαναλειτουργούν κατά τον μήνα Μάιο, όπως αυτές προσδιορίζονται βάσει ΚΑΔ από το Υπουργείο Οικονομικών και πάντως για όσο χρόνο αυτές συνεχίζουν να πλήττονται, μπορούν να εφαρμόσουν το μέτρο της λειτουργίας της επιχείρησης με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Με περίοδο αναφοράς τον μήνα, κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες, συνεχόμενα ή διακεκομμένα και συγκεκριμένα:
1. Ως περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό της κατ’ ελάχιστον απασχόλησης κάθε εργαζόμενου λογίζεται ο ημερολογιακός μήνας.
2. Εντός κάθε ημερολογιακού μήνα, η κατ’ ελάχιστον απασχόληση κάθε εργαζόμενου πρέπει να είναι δύο πλήρεις εβδομάδες, πέντε εργασίμων ημερών επί πενθημέρου ή έξι εργασίμων ημερών επί εξαήμερου.
3. Οι ανωτέρω πλήρεις εβδομάδες μπορεί να είναι συνεχόμενες ή διακεκομμένες. Για παράδειγμα μπορεί να μεσολαβήσει μια εβδομάδα πριν ο εργαζόμενος να απασχοληθεί εκ νέου για μια τουλάχιστον ακόμη πλήρη εβδομάδα.
Είναι ευνόητο ότι στις εβδομάδες εργασίας δεν περιλαμβάνονται οι ημέρες πάσης φύσεως νόμιμης άδειας (κανονική, αναρρωτική κ.α.).
β) Ο τρόπος αυτός οργάνωσης της εργασίας πραγματοποιείται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης των οποίων οι συμβάσεις δεν τελούν σε αναστολή, δηλαδή των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας είτε δεν είχαν τεθεί ποτέ σε αναστολή, είτε έχει λήξει η αναστολή, είτε αυτή έχει οριστικά ανακληθεί και αυτοί έχουν επιστρέψει στις θέσεις εργασίας τους.
Οι επιχειρήσεις που δεν είχαν θέσει ποτέ σε αναστολή το προσωπικό τους, το 50% υπολογίζεται επί του συνόλου των εργαζομένων της επιχείρησης.
Επιπλέον για τη χρήση του ανωτέρω συστήματος ο εργοδότης θα πρέπει να προγραμματίζει ανά εβδομάδα το προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησής του, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις, ενημερώνοντας σχετικά τους εργαζόμενους που υπάγονται σ’ αυτό.
Οι επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της ρύθμισης για «Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας», υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου:
- να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, δηλαδή τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας, που σημαίνει ότι, απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.
- Από τη ρύθμιση αυτή εξαιρείται η λύση σύμβασης εργασίας με οικειοθελή αποχώρηση, η λύση σύμβασης εργασίας ένεκα συνταξιοδότησης και η λήξη σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου.
Θέμα 2ο : Περιορισμοί με τη χρήση του μέτρου παράτασης της αναστολής συμβάσεων εργασίας κατά το μήνα Μάιο
- Επιχειρήσεις που συνεχίζουν την παράταση αναστολής συμβάσεων εργασίας με εντολή δημόσιας αρχής και το μήνα Μάιο
Κατά τη διάρκεια της παράτασης της αναστολής λειτουργίας επιχειρήσεων με εντολή δημόσιας αρχής δεν επιτρέπεται να προβούν σε μείωση του προσωπικού τους με καταγγελία σύμβασης εργασίας και σε περίπτωση πραγματοποίησης καταγγελιών, αυτές είναι άκυρες.
- Επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις κατόπιν άρσης της αναστολής συμβάσεων εργασίας με εντολή δημόσιας αρχής
Από 01.05.2020 και εφεξής, οι επιχειρήσεις που επαναλειτουργούν, μετά την άρση αναστολής λειτουργίας τους με εντολή δημόσιας αρχής, θεωρούνται πλέον πληττόμενες επιχειρήσεις.
Όσες επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις κάνουν χρήση του μέτρου παράτασης της αναστολής (μέχρι του ποσοστού 60%του προσωπικού τους που έχει ήδη τεθεί σε αναστολή) θα πρέπει:
- κατά το χρονικό διάστημα παράτασης αναστολής συμβάσεων και μέχρι 31.05.2020, να μην καταγγείλουν συμβάσεις εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους,
- να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης εργασίας για 45 ημέρες από το χρόνο λήξης της παράτασης αναστολής συμβάσεων εργασίας.
Όσες επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις δεν κάνουν χρήση του μέτρου παράτασης της αναστολής και συνεπώς προβούν σε οριστική ανάκληση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του συνόλου των εργαζομένων τους δεν εμπίπτουν στις άνωθεν διατάξεις.
Συνεπώς, εμπίπτουν στις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που σημαίνει ότι μπορούν να προβούν σε μείωση προσωπικού και σε αλλαγή των συμβάσεων με τη σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων.
- Πληττόμενες επιχειρήσεις που έχουν θέσει μέρος ή σύνολο των εργαζομένων τους σε αναστολή συμβάσεων εργασίας
Όσες πληττόμενες επιχειρήσεις παρατείνουν τις συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων τους που είχαν τεθεί ήδη σε αναστολή (μέχρι του ποσοστού 60%) εμπίπτουν στις ίδιες διατάξεις με τις επαναλειτουργούσες που κάνουν χρήση του μέτρου παράτασης, όπως αναλύθηκε ανωτέρω.
Όσες πληττόμενες επιχειρήσεις δεν κάνουν χρήση του μέτρου της παράτασης αναστολών συμβάσεων εργασίας, έχουν υποχρέωση να διατηρήσουν τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας που είχαν κατά την 21/03/2020 για 45 ημέρες μετά τη λήξη του χρόνου αναστολής των συμβάσεων εργασίας εργαζομένων τους.
Θέμα 3ο : Παράταση αναστολής συμβάσεων εργασίας σε εργαζόμενους με ορισμένου χρόνου συμβάσεις
- Επιχειρήσεις που συνεχίζουν την παράταση αναστολής συμβάσεων εργασίας με εντολή δημόσιας αρχής και το μήνα Μάιο
Παρατείνεται η αναστολή των συμβάσεων εργασίας και για τους εργαζόμενους με ορισμένου χρόνου σύμβαση. Μετά το πέρας της παράτασης της αναστολής, η σύμβαση εργασίας θα συνεχιστεί για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται όταν η επιχείρηση επαναλειτουργήσει.
Για παράδειγμα, εργαζόμενος με λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου στις 15/05/2020, έχει τεθεί σε αναστολή από τις 15/03/2020 και θα συνεχιστεί η αναστολή μέχρι τις 31/05/2020 με εντολή δημόσιας αρχής. Όταν η επιχείρηση επαναλειτουργήσει, ο υπολειπόμενος χρόνος που θα πρέπει να συνεχιστεί η σύμβαση ορισμένου χρόνου είναι για διάστημα 2 μηνών από την ημερομηνία επαναλειτουργίας.
Η υποχρέωση συνέχισης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται δεν υφίσταται όταν:
- συντρέχει αντικειμενική αδυναμία εκπλήρωσής της, όπως σε επιχειρήσεις με εποχική λειτουργία (π.χ θέατρα χειμερινής περιόδου, χιονοδρομικά κέντρα, φροντιστήρια ξένων γλωσσών κτλ.), ή
- εάν η σύμβαση είχε συναφθεί για την εξυπηρέτηση αναγκών που δεν υφίστανται πλέον μετά τη λήξη της αναστολής ή της παράτασης της αναστολής τής σύμβασης εργασίας του εργαζόμενου (π.χ. οδηγοί σχολικών λεωφορείων, προσωρινή αναπλήρωση μισθωτού κτλ).
- Επαναλειτουργούσες επιχειρήσεις κατόπιν άρσης της αναστολής συμβάσεων εργασίας με εντολή δημόσιας αρχής και πληττόμενες επιχειρήσεις που έχουν θέσει σε αναστολή μέρος ή σύνολο του προσωπικού τους
Είναι δυνατόν να παραταθεί η αναστολή συμβάσεων εργασίας εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, που είχαν τεθεί σε αναστολή. Μετά το πέρας του διαστήματος παράτασης της αναστολής, η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται (όπως αναφέρεται στο παράδειγμα της κατηγορίας επιχειρήσεων κλεισμένων με εντολή δημόσιας αρχής).
Οι περιπτώσεις που δεν υφίστανται υποχρέωση συνέχισης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου, όπως αναλύθηκαν στην κατηγορία επιχειρήσεων κλεισμένων με εντολή δημόσιας αρχής ισχύουν και για τις κατηγορίες επαναλειτουργουσών και πληττόμενων επιχειρήσεων.
Θέμα 4ο: Χορήγηση κανονικής άδειας 2 συνεχόμενων εβδομάδων σε μισθωτούς σε συνδυασμό με τις άδειες ειδικού σκοπού
Η χρονική περίοδος χορήγησης της αδείας συμφωνείται μεταξύ του εργοδότη και του μισθωτού, με τον εργοδότη, σε κάθε περίπτωση να είναι υποχρεωμένος να χορηγήσει την αιτηθείσα άδεια το πολύ εντός διμήνου από την διατύπωση της σχετικής αίτησης από τον εργαζόμενο.
Όσον αφορά στην κατάτμηση της ετήσιας κανονικής άδειας, η νομοθεσία παρέχει δύο δυνατότητες:
- την κατ’ εξαίρεση κατάτμησή της σε δύο περιόδους εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους με απόφαση του εργοδότη, εξαιτίας ιδιαίτερα σοβαρής ή επείγουσας ανάγκης της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης και
- την κατάτμησή της, με απόφαση του εργαζόμενου μετά από έγγραφη αίτησή του, προς τον εργοδότη, σε περισσότερες των δύο περιόδων από τις οποίες η μία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 12 εργάσιμες ημέρες επί εξαήμερου και 10 εργάσιμες ημέρες, επί πενθημέρου, ή προκειμένου περί ανηλίκων 12 εργάσιμες ημέρες.
Στα πλαίσια των έκτακτων και προσωρινών μέτρων για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών του κορωνοϊού η κατάτμηση της άδειας πραγματοποιήθηκε και με την άδεια ειδικού σκοπού όπου για κάθε 3 ημέρες άδειας ειδικού σκοπού θα έπρεπε ο εργαζόμενος να κάνει χρήσης και 1 ημέρας από την κανονική άδεια. Επομένως, οι εργαζόμενοι γονείς που έκαναν με την άδεια ειδικού σκοπού κατάτμηση της κανονικής τους άδειας σε περισσότερες των 2 περιόδων και θέλουν να κάνουν χρήση ετήσιας κανονικής άδειας μπορούν να το κάνουν εφόσον πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις λήψης ετήσιας κανονικής άδειας.
Σε αυτή την περίπτωση η μία εκ των περιόδων κατάτμησης θα πρέπει να περιλαμβάνει 12 συνεχόμενες ημέρες άδειας στην εξαήμερη απασχόληση ή 10 ημέρες στην πενθήμερη απασχόληση, εκτός και αν οι υπολειπόμενες ημέρες δεν επαρκούν δεν επαρκούν για την εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης.